YİĞİT TUĞRUL TÜRKKANI

Finansal okur yazarlık tanımına baktığımızda  “ bireylerin parasını en iyi şekilde yönetmelerini sağlayan bilgiye sahip olmak ” yada “ bireylerin bütçe yapma, tasarruf, borç alma ve yatırım gibi finansal kavramlar hakkında bilgi sahibi olmaları ve bu bilgileri kararlarında kullanabilme becerisi ”  gibi literatürsel tanımlarla karşılaşıyoruz. 

The Economist dergisinin yeni yıl kapakları son zamanlarda oldukça dikkat çekiyor. Her sene sonu bu kapakların yorumlanması bir gelenek haline geldi. İnternette bir çok kişi bu kapaklardaki mesajları yorumlamaya çalışıyor. Derginin yeni yıl kapaklarında simgelenerek verilen mesajlardan çoğunun bu zamana kadar gerçekleşmesi ise ilgiliyi dahada arttırıyor.

The Economist dergisinin yeni yıl kapakları son zamanlarda ekonomi dünyasında yakından takip ediliyor. Esasında derginin yeni yıl kapaklarının geleceğe mesaj verdiği algısı 1988 yılındaki kapağında 2018 yılı için verdiği mesaj ile merak uyandırmaya başladı. Kapak o dönem için pek bir anlam ifade etmiyordu ve 30 sene sonrasının tarihi 2018 yılı yazıyordu.

İktisat bilimi dediğimizde akla ilk 1786 da Adam Smith ve daha sonra David Ricardo, Jean Baptiste Say gelir. Bu kişiler Klasik İktisadın kurucularıdır, iktisat kelimesini ilk tanımlayan kişilerdir. Daha sonra 1929 da Klasik iktisat çökmüş ve yerine John Maynard Keynes'in iktisadi görüşü benimsenmiştir. Esasen benim tanımımda klasik iktisat çökmemiş, evrilmiştir, hala daha arz ve talep üzerine kurulu bir sistemde yaşadığımız göz önüne alınırsa “ çökmüş ” demek bence sert bir tanımlama lakin literatürde bu şekilde geçmektedir. Daha sonralarda günümüze kadar Neokeynesyen, Liberal, Kapitalist, Sosyalist, Karma Ekonomik görüşler olmak üzere bir çok yaklaşım gelişmiştir. 2000 li yıllar itibari ile ise İktisat ve Ekonomi tanımları birbirine girmiş, konu bilimden ziyade fon yöneticiliğine dönmüş, ana amaç kar ve zarar olmuştur. Özellikle 2009 yılından sonra ise benim tanımımca dünyada para bollaşması ile Balon Ekonomisi başlamıştır. Eksi faizler, karşılıksız para yetkisi (USD), teşfikler

CDS (Credit Default Swap) elinde tahvil vb. finansal bir varlık bulunduran kişinin, vade sonundaki alacağının belirli bir bedel karşılığında ödenmeme riskine karşı kendisini koruduğu bir finansal enstrümandır; kontrattır; alacağın temerrüt ihtimaline karşı yaptığı sigortadır. Bu sebeple bu risk için ödenen sigorta bedeline CDS Primi denmektedir. Her 100 puanlık CDS %1 riske denk gelmektedir.  Bakıldığında; arabanıza kasko yaptırmak gibi bir şey, eğer siz yeni bir şoförseniz, alkollü araç sürüyorsanız, kaza geçmişiniz var ise yada kaza yapma ihtimaliniz yüksek ise kasko priminiz yüksek çıkacaktır. CDS de finansal varlıkların kaskosudur. Örneğin; 100.000 TL karşılığı elinizde (tahvil,bono,hisse vs) olduğunu düşünelim bu varlıkların temerrüt riskine karşı sigortalamak istediğinizde CDS 100 puan ise %1 lik bir sigorta primi ödersiniz. CDS 500 ise %5 lik bir sigorta primi ödemek durumunda kalırsınız. CDS belirli riskler ve beklentiler ile artıp azalabilir. Daha