THE ECONOMIST DERGİ KAPAĞINDAN GELECEK BEKLENTİLERİ

The Economist dergisinin yeni yıl kapakları son zamanlarda ekonomi dünyasında yakından takip ediliyor. Esasında derginin yeni yıl kapaklarının geleceğe mesaj verdiği algısı 1988 yılındaki kapağında 2018 yılı için verdiği mesaj ile merak uyandırmaya başladı. Kapak o dönem için pek bir anlam ifade etmiyordu ve 30 sene sonrasının tarihi 2018 yılı yazıyordu.

2018 yılına gelindiğinde yaşanan gelişmeler ile kapağa anlam yüklenmeye başlandı. En merak uyandıran  ve dikkat çeken kapak bu oldu. Akabinde birçok kapakta yer alan mesajların takip eden yıllarda gerçekleşmesi hepimizde dergi kapağından geleceği görme merakını başlattı.

Derginin 1988 yılındaki kapağında  üzerinde 2018 yazan bir madeni para resmi ve Anka kuşu bulunmakta, Anka kuşunun ayakları altında ise yanan kağıt paralar bulunuyor. Resmin yanında ise “get ready for a world currency” (tek dünya parasına hazır olun) metni yer alıyor. 2018 yılında kripto paraların gündeme gelmesi, bir çok kişinin bu sanal paralarla tanışması ve ilginin artmasıyla fiyatlarında inanılmaz artışlar yaşandı. Bitcoin 1000 USD seviyelerinden 20.000 USD ye kadar yükseldi. Bunların 2018 yılında olması The Economist dergisinin 30 yıl önceki kapağında verilen mesajın kripto paralar olabileceği yorumunu akla getirdi. Bu herkesin yazıp yorumladığı tarafı... Detaya girecek olursak  2018 de yeni para sistemleri, bankacılık sistemleri, rezerv para tartışmaları gibi bir çok konu gündeme geldi. Örneğin ; Amero: Kanada Doları, USD ve Meksika Pezosu’nun yerini alması düşünülen kuramsal bir para birimi. Avrupa Birliğinin piyasaya sürdüğü Euro’ya benzer düşünülebilir. Böyle bir para biriminin yakın gelecekte çıkacağını düşünen akademisyen ve uzmanların sayısı oldukça fazlaydı fakat resmi bir duyuru olmadı. Zaman zaman gündeme para sistemiyle ilgili yeni girişimler ve beklentiler oluşuyor, para sisteminin değişeceği bir çok kişinin beklediği bir durum fakat bunun nasıl olacağı hala tartışma konusu, bu değişimin kripto paralar ile mi olacağını yada başka bir sistemle mi olacağını zaman içinde göreceğiz.

Eğer The Economistin 1988 yılındaki kapağı kripto paralarla ilgiliyse Anka kuşu efsanesini de değerlendirmeye katmak gerekir. Efsaneye göre Anka kuşu ölümü yaklaştığında kuru dallardan ağaca yuva yapar ve içine yerleşir, güneşin kuru dalları yakmasını ve ölmeyi bekler, yanarak ölen kuş efsaneye göre küllerinden yeniden doğar. Eğer kapak gerçekten mesaj veriyorsa ve kripto paralar bir proje ise Anka kuşu gibi bu sistemin çökmesi ve yeniden daha güvenilir olarak kurulması beklenebilir.

Kripto para teknolojisinin bankacılık ve finans dünyasında kullanılacağı kesin, zaten uygulamaları başladı fakat bu Bitcoin mi olur, Etherium mu olur, Ripple mı olur, İoata mı olur kestirmek zor, 4000 den fazla sanal para türedi. Eğer kapak gerçekten her şeyi biliyorsa kripto paraların çökmesi ve daha güvenilir bir şekilde tekrar kurulması beklenti dahilinde olmalıdır.

Dürüst olmak gerekirse şahsi görüşüm Anka kuşu efsanesinin gerçek olacağı yönünde, Blockchain teknolojisi finans dünyasında kesinlikle olacak, bu bir teknolojik yazılım ve hayatımıza mutlaka girecek, zaten dünyada uygulamaları başladı. Fakat bu gelişmeler bitcoin ile mi olacak onu bilemiyorum; kurucusu bilinmiyor, çalışanı yok, yasal bir muhatap bulunmuyor, böyle bir yapı nasıl rezerv para olacak ona emin değilim.

Bitcoin sanki biraz Lidyalıların ilk parayı bulmasına benziyor, şuan Lidyalıların bastığı parayı kullanmıyoruz ama ticaretteki takas sistemini paraya çeviren onlar, belki bitcoine biraz o gözle bakmak gerekebilir. Yeni çıkacak olan şirketlere yada coinlere anlam yüklemek daha sağlıklı olacaktır, bu piyasa yakından takip edilmelidir fakat bütün anlam bitcoine yüklenmemelidir. Bu işin teknolojisi tarafında olanların kazanacağına eminim.

Esasında yazıya The Economistin 2020 kapağında dikkatimi çeken fakat henüz kimsenin yorumunda görmediğim “Beethoven Vision” kelimesini yorumlamak için başladım fakat yine kripto paralara girdim. Bir sonraki yazı The Economistin 2020 kapağı üzerine olacak 😊