KRİPTO PARALARDA BEKLENTİLER

Kripto paralar uzun süredir dünyanın gündemine oturdu. 2018 in başı itibari ile bir çok tartışma yaşandı. Çoğu ülkeden; yasaklama, vergilendirme, borsaların işleme kapatılması, hesapların doğrulanma zorunluluğu, mining yapanlara sınırlama, hesaplara kısıt, el koyma vs gibi yüzlerce haber geldi. 2018 in ilk aylarında o kadar çok kötü haber servis edildi ki fiyatlar yarı yarıya düştü, dünya genelinde bu piyasanın balon algısı yaratıldı, market hacmi yerle bir oldu, para çıkışları hızlandı.

Sonrasında yine aynı ülkeler “aslında öyle demek istemedik” açıklamaları yapmaya başladı. “Tüm borsaları değil ama yasa dışı olan borsaları kapatıcaz” dediler, “vergi getirebiliriz, yasaklama yok” dediler, “vergi tahsilatını bitcoinle yapabiliriz” diyen ülkeler çıktı, lojistik sektörü blockchain teknolojisini uyarlamaya girişti, bankalar alt yapısal sistemlerini uyarlayabileceklerini açıkladı, hatta kripto piyasalarının G20 zirvesinin gündemine girebileceği konuşuldu vs. derken tekrar fiyatlar toparlanmaya başladı. Ama hala güven veriyor demek için erken...

Kripto paraların fiyat performansı 2018 yılbaşından bu yana haber odaklı ilerlemektedir. Devlet müdahaleleri fiyatı hareketli olan coin borsalarını daha da volatil hale getirmiştir. Fakat onca habere rağmen yıllık getirisinin şuan itibari ile 6,5 kat olduğunu göz önünde tutmak lazım. Bitcoin geçen sene 1500 usd seviyelerinden 20.000 USD seviyelerine çıkmış ve an itibari ile 9050 USD değerindedir. Piyasanın bu fiyatlarda ilginç bir davranışı bulunmaktadır. Coin borsalarında fiyatlar düşerken herkes battığını, balonun patladığını, yolun sonuna gelindiğini söylerken; fiyatlar artmaya başladığında 100.000 USD lere gideceğini söylemeye başlamaktalar...

Bitcoin den ziyade esas tehlike alt coinlerin fiyat beklentilerindedir. Yazıyı yazmamın esas sebebide budur. Bitcoin 50.000-100.000-200.000 USD lere gelebilir, matematiksel olarak mümkündür, piyasadaki dolaşım miktarı şuanda 16.998.675 adettir ve max supply 21.000.000 adettir. Yani ne kadar mining yaparsanız yapın max supply üzerine çıkamazsınız, arzı arttırmak mümkün değil... Arzı sınırlı olan bir şeyin fiyatının taleple artması mümkündür, miktarı az ve sınırlı olduğu için konuşulan fiyatlar imkansız değil... Market hacmi artar, bu piyasaya para girişi hızlanır ise bu rakamlar çok hızlı görülebilir.

Gelelim alt coinlere; örneğin TRX şuan piyasada 65.748.111.645 adettir ve max supply 100.000.000.000 adettir. Bitcoin max 21 milyon iken TRX max 100 milyar adete ulaşacak, arzı sınırsız gibi bir şey... Bu coinin fiyatı şuan 0.07 usd, kimi kesimlerin 10 usd hatta 100 usd  gibi hayali fiyat beklentileri var.  TRX in 10 usd olabilmesi için TRX in market hacminin 657.481.116.450 USD olması gerekir, şuan TRX market hacmi 2.445.970.000 USD dir. Yani TRX e 650 Milyar USD para girişi lazım ki 10USD fiyata ulaşsın. Toplam kripto marketin (2000 den fazla coin var) hacmi 350 milyar dolar, yani demem o ki toplam kripto piyasası 2 kat dahi büyüse TRX 10 usd olması imkansız... Kripto para toplam Market hacmi 600 milyar USD ye gelirse TRX in geleceği fiyat 0,14 USD dir. Olurda mevcut talep değişir, TRX in market hacmindeki payı artar ve belki 0,50 centlere gelebilir fakat 10 USD olabilmesi için piyasadaki herkesin yani 600 milyar USD nin hepsiyle TRX alınmış olması gerekir. Şuan ki market 2 kat büyür ve herkes tüm coinlerden parasını çeker ve TRX alırsa 9-10 USD fiyat mümkün olabilir ama bunu beklemek çok mantıksızdır. Bunu mevcut durum ve şartlar için söylüyoruz, TRX taraftarı arkadaşlar bu coinin “burn” olacağını, miktarın azalacağını, başındaki kişinin farklı projelerinden bahsederek fiyatın artacağını savunabilir ama benim analizim mevcut reel koşullar içindir.

Bu sadece bir coin üzerinden verilmiş örnektir. Bir coine yatırım yaparken mutlak suretle dikkat edilmesi gereken şeyeler;

1)     Projenin arkasındaki ekip kimdir,

     2)     Destekleyicileri, sponsorları, iş birliği yaptığı firmalar kimlerdir,

     3)     Whitpaperları gerçekçi midir? (Çoğu coin bitcoin whitpaperını kopyalayıp kendi yol haritası diyerek pazarlamakta, whitpaper özgün mü dikkat etmek gerekir)

     4)     Maximum supply ne kadar?

     5)     Şuan piyasada ne kadarı dolaşıyor?

     6)     Market Cap te sıralaması ne?

Yukarıda bahsettiğim hususları irdelemeden, sadece duyum ile, forumlardaki fiyat beklentileriyle yada youtube da grafik yorumlayan yorumcuların önerileri ile yatırım yapmayınız. Grafikler mevcut durumu geçmiş veriler ile size sunar ve ileriye dönük fikir edinmenizi sağlar... Kripto piyasalar finansal grafiklerin alışılmış kavramlarından biraz uzak olması sebebi ile farklı çalışabilmektedir.

Siz siz olun miktarı sınırsız olan coinlerden uzak durmaya çalışın fakat “ ripple hariç” J Ripple ın miktarı sınırsız olmasına rağmen fiyat beklentisini belirleyen arz/talep den ziyade bankacılık sistemine alternatif olmasıdır. Western union anlaşması, bankaların ripple ile görüşmeler yapması, en hızlı para transferi yapıyor oluşu, aracılık hizmetleri için altyapısal donanımı fiyatı belirleyecektir, arz/talebin ripple özelinde 2.planda olduğunu düşünüyorum. Sınırsız olmasına rağmen portföylerde bir miktar bulunmasında fayda olabilir. Yatırım tavsiyesi değildir.